تحلیل|آیا ابومازن به دنبال برگزاری انتخابات تشکیلات خودگردان است؟

به گزارش خبرگزاری رسا، ابومازن رییس غیر قانونی حکومت خودگردان فلسطین- که بیش از 10 سال از پایان دوره ریاستش بر حکومت خودگردان فلسطین می‌گذرد- 26 سپتامبر 2019، در سخنرانی‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد پس از نشست مجمع عمومی سازمان ملل انتخابات سراسری را در فلسطین برگزار خواهد کرد و از جامعه بین‌الملل خواست بر این انتخابات نظارت داشته باشند. او که در سخنانش، جنبش حماس را مسئول عدم برگزاری انتخابات پس از سال 2006 معرفی کرد آیا می‌خواهد و می‌تواند انتخابات سراسری را برگزار کند؟

سابقه انتخابات فلسطین

هنگامی که یاسر عرفات به همراه تیمی از سازمان آزادی‌بخش فلسطین در سال 1994 وارد نوار غزه شد، براساس توافقی که با رژیم صهیونیستی در سال 1993 تحت عنوان، توافقنامه اسلو امضا کرد، یک حاکمیت یا دولت خودگردان را در فلسطین تشکیل داد. این حاکمیت موقت که قرار بود ظرف حداکثر 5 سال به حاکمیت دائمی تبدیل شود هنوز بر سر کار است.

اولین انتخابات فلسطین در سال 1996 برگزار شد و یاسر عرفات به ریاست حکومت خودگردان رسید و جنبش فتح نیز با کسب اکثریت کرسی‌های مجلس دولتی را به ریاست احمد قریع تشکیل داد. سال 2005، یکسال پس از فوت مشکوک یاسر عرفات، انتخابات دوم فلسطین برگزار شد. در آن انتخابات ابومازن به ریاست حکومت خودگردان رسید و جنبش حماس با کسب اکثریت کرسی‌های مجلس فلسطین، در سال 2006 مسئول تشکیل دولت شد. اما جنبش فتح با ایجاد مانع مقابل اسماعیل هنیه مانع فعالیت دولت هنیه شد.

ابومازن سال 2007 پس از یکسال درگیری، هنیه را از نخست وزیری عزل کرد اما هنیه که نخست وزیر قانونی فلسطین بود از این پست کنار نرفت و جنبش حماس با گرفتن حاکمیت منطقه نوار غزه دولت هنیه را در این منطقه نگاه داشت. ابومازن هم دولتی را به ریاست سلام فیاض در کرانه باختری به کار گماشت.

سال 2013 براساس توافقنامه آشتی ملی فلسطین، هنیه کابینه خود را منحل کرد و دولت وفاق ملی برگزار شد. این دولت تا اوایل 2019 بر سر کار بود تا آنکه با استعفای رامی حمدالله ، نخست وزیر دولت وفاق ملی، ابومازن، محمد اشتیه را مسئول تشکیل دولت کرد.

انتخابات فلسطین و آشتی ملی

با اختلافی که از سال 2007 بین جنبش‌های فتح و حماس پیش آمد و عملاً موجب دو تکه شدن فلسطین شد. دیگر امکان برگزاری انتخابات سراسری در فلسطین فراهم نبود. این انتخابات باید در کرانه باختری، نوار غزه و قدس برگزار می‌شد. ابومازن حاکمیت کرانه باختری را در اختیار داشت. حماس ، حاکم نوار غزه بود و رژیم صهیونیستی هم با تحمیل سیطره خود بر قدس مانع برگزاری هرگونه انتخابات در قدس می‌شد. با این وضعیت هیچ گاه ممکن نخواهد بود که در فلسطین انتخابات سراسری برگزار شود.

برگزاری انتخابات سراسری در فلسطین یکی از پرونده‌های موجود در آشتی ملی فلسطین است. اینکه این مسئله یکی از پرونده‌های آشتی ملی فلسطین است به این معنا است که اختلاف شدیدی بین طرفین در این خصوص وجود دارد.

موانع برگزاری انتخابات در فلسطین

زندانیان سیاسی

ابومازن بسیاری از مقامات حماس را که در دولت حماس پست داشته‌اند زندانی کرده است . از این افراد تحت عنوان زندانیان سیاسی سخن گفته می‌شود. حماس خواهان این است که این زندانیان باید آزاد شوند تا انتخابات برگزار شود. اما ابومازن به رغم تمام قول و وعده‌هایی که داده این کار را انجام نداده است.

حاکمیت ابومازن بر غزه

از سوی دیگر حکومت خودگردان و شخص ابومازن مدعی است، برای برگزاری انتخابات سراسری در فلسطین باید حاکمیت نوار غزه را در اختیار داشته باشد و برای این منظور تمامی سلاح‌هایی که در نوار غزه وجود دارد باید به حکومت خودگردان تحویل داده شود و تمامی گروه‌های مسلح زیر مجموعه دستگاه امنیتی حکومت خودگردان قرار گیرند. ظاهر این امر شاید دموکراتیک و درست باشد اما حقیقت ماجرا این است که دستگاه امنیتی حکومت خودگردان که با رژیم صهیونیستی توافقنامه هماهنگی امنیتی دارد قطعا به مقاومت اجازه فعالیت نخواهد داد و حماس می‌داند که دادن حاکمیت غزه به حکومت خودگردان به معنای خلع سلاح مقاومت و مرگ مقاومت است و این خط قرمز مقاومت است.

انفصال قدس از فلسطین به دست صهیونیست‌ها

رژیم صهیونیستی با گرفتن تمامی ارکان مدیریت و حاکمیت در قدس، این شهر را- که براساس توافقی که خود صهیونیست‌ها با سازشکاران فلسطینی امضا کرده‌اند به دو بخش غربی و شرقی باید تقسیم شود- در اختیار خود گرفته است و اجازه هیچ فعالیتی از جمله برگزاری انتخابات در قدس را به فلسطینی‌ها نمی‌دهد. لذا برگزاری انتخابات در قدس نیاز به یک جنگ تمام عیار دارد.

با شرایط فوق برگزاری انتخابات سراسری در فلسطین امری محال است.

تنها سناریوی محتمل برای برگزاری انتخابات در فلسطین

با در نظر گرفتن این شرایط که حماس حاضر به از دست دادن سلاح مقاومت نیست تا نوار غزه را به حکومت خودگردان بدهد و انتخابات در آن برگزار شود و با این وجود که رژیم صهیونیستی هم اجازه برگزاری انتخابات در قدس را نمی‌دهد، تنها گزینه باقی مانده این است که ابومازن انتخاباتی را که به زعم خودش سراسری است، تنها در کرانه باختری برگزار کند. اقدامی که ابومازن در سال‌های 2013 و پس از آن طی انتخابات شوراهای محلی و شهرداری‌ها انجام داد و به تنهایی در کرانه باختری برگزار کرد.

به نظر می‌رسد ابومازن – که بر این شرایط اشراف دارد- با بیان برگزاری انتخابات سراسری در فلسطین در سخنرانی‌اش در سازمان ملل و در عین حال محکوم کردن حماس در آن سخنان، می‌خواهد انتخابات فلسطین را در کرانه باختری برگزار کند و با این کار خود و دولت خودخوانده‌اش را مشروعیت بخشد و با فراخوانی سازمان ملل به این انتخابات نتایج آن را به کل فلسطین سرایت دهد. از سوی دیگر جنبش حماس را مسئول عدم برگزاری انتخابات در نوار غزه معرفی کند. مسئله‌ای که از زبان مقامات جنبش فتح تحت عنوان طرح «انتخابات شبیه به قبرس» بیان شده است.

مقامات جنبش فتح چندی پیش اعلام کرده بودند با وجود انشقاقی که در فلسطین وجود دارد گزینه برگزاری انتخابات شبیه به قبرس در فلسطین گزینه مناسبی است. چرا که در قبرس انتخابات تنها در بخش یونانی نشین این کشور برگزار می‌شود اما نتایج آن در تمامی قبرس جاری می‌شود.